Effect van vocal warm-up bij 60+’ers

De Blende Stephanie, 2022
Het verouderingsproces heeft een belangrijke invloed op de stem. Zowel op anatomisch als fysiologisch vlak verandert de stem naarmate we verouderen. Hierbij treedt er bowing op van de stemplooien waardoor de stemplooien niet volledig kunnen sluiten tijdens het stemgeven. Dit resulteert voornamelijk in heesheid, krachteloosheid, instabiliteit en een verminderde luidheid. Deze gevolgen hebben niet alleen een impact op de stemkwaliteit, maar hebben daarnaast ook een negatieve invloed op de algemene levenskwaliteit van de oudere persoon. De oudere populatie blijft echter tot op latere leeftijd actief waardoor het belang van effectieve communicatie toeneemt. Er kan bijgevolg gesteld worden dat een geschikte stemtraining noodzakelijk is om de stemkwaliteit van ouderen zo optimaal mogelijk te houden. Vanuit dit standpunt stijgt de interesse in het effect van stemopwarming op de stemkwaliteit van ouderen. Stemopwarming blijkt namelijk een positief effect te hebben op de stemkwaliteit. Toch bestaat er momenteel nog onvoldoende wetenschappelijke evidentie voor het toepassen van stemopwarming bij de oudere populatie. Daarnaast kan ook de vraag gesteld worden welk stemopwarmingsprogramma het meest effectief is en of er wel degelijk een verschillend effect optreedt indien andere opwarmingstechnieken geselecteerd worden. De opzet van deze studie was dan ook om het effect van stemopwarming bij zestigplussers verder in kaart te brengen. Daarbij werden twee stemopwarmingsprogramma’s met elkaar vergeleken. Een eerste stemopwarmings-programma bestond uit oefeningen waarbij het spraakkanaal deels wordt afgesloten tijdens het uitvoeren van de stemoefeningen (Semi-Occluded Vocal Tract exercises, SOVT). Een tweede stemopwarmings-programma bestond uit verschillende stemoefeningen zoals het zolang mogelijk foneren van klanken en stijgende en dalende glijtonen (Vocal Function Exercises, VFE). Er werd nagegaan of het effect van stemopwarming bij de oudere populatie al dan niet verschilt naargelang de opwarmingstechnieken die aangeboden worden. Zestien gezonde ouderen, met een leeftijd van zestigplus, namen deel aan deze studie. Aan de hand van een vragenlijst werden de demografische gegevens (leeftijd, geslacht, beroep etc.) en de persoonlijke factoren die een invloed kunnen hebben op de stem (alcoholgebruik, cafeïnegebruik, astma etc.) bevraagd. Daarnaast vulden de deelnemers zelfbeoordelingsschalen in die bijvoorbeeld de psychosociale impact van de stem op de levenskwaliteit en de huidige toestand van de stem bevragen. Tot slot werd de mening van de deelnemers na het uitvoeren van de stemopwarming ook bevraagd. Alle resultaten werden verzameld en geanalyseerd. Volgens de analyse van de scores bleken beide stemopwarmingsprogramma’s een gelijkaardig positief effect te hebben. De participanten, die het stemopwarmingsprogramma 2 (VFE) aangeboden kregen, gaven na het uitvoeren van een stemopwarming aan een positief verschil waar te nemen op vlak van stemkwaliteit. Verder onderzoek, waarbij beroep gedaan wordt op een groter aantal proefpersonen en waarbij gebruik gemaakt wordt van een combinatie van objectieve en subjectieve stemmetingen is noodzakelijk om deze resultaten te bevestigen.

Promotor Kristiane Van Lierde
Opleiding Logopedische en Audiologische Wetenschappen
Domein Logopedie
Kernwoorden vocal warm-up semi-occluded vocal tract exercises vocal function exercises