Stem-, spraak- en communicatiegerelateerde noden van transgender en genderdiverse personen en hun ervaringen met toegang tot genderbevestigende spraaktraining in Vlaanderen.

Vyncke Laura, 2023
Transgender (trans) en genderdiverse (TGD) personen kunnen stemgerelateerde gendericongruentie ervaren, waarbij ze een discrepantie ervaren tussen hun stem en genderidentiteit. Ze kunnen hiervoor logopedische spraaktraining volgen om hun stem en communicatie overeen te laten komen met hun genderidentiteit. Hun stem- en communicatiegerateerde noden kunnen zeer individueel bepaald zijn (Menezes et al., 2022). Ondanks deze stem- en communicatiegerelateerde noden, is er nog onvoldoende informatie en kennis over de stem- en communicatiegerelateerde noden van TGD personen. Daarnaast ervaren TGD personen drempels in de toegang tot de gezondheidszorg, waar logopedische spraaktraining toe behoort. Gebaseerd op eerdere literatuur is het onduidelijk wat de stem- en communicatiegerelateerde noden zijn van deze populatie en hoe zij de toegang tot logopedie ervaren in België. Het systematisch in kaart brengen van deze noden en toegankelijkheid zou daarom een belangrijk hiaat in de literatuur kunnen opvullen. Voor dit masterproefonderzoek werd een enquête opgebouwd, met als doel volgende onderzoeksvragen te beantwoorden: - Wat zijn de stem- en communicatiegerelateerde noden bij TGD personen? - Hoe ervaren TGD personen de toegang tot logopedie in België? De enquête bestond uit 67 vragen, verdeeld over 8 topics en 18 demografische vragen. Deelnemers konden de vragenlijst online invullen via Qualtrics. De enquête werd ingevuld door 193 personen waaronder 106 trans vrouwen, 26 trans mannen, 53 non-binaire personen en 2 personen met een andere genderidentiteit. Op basis van de resultaten van dit onderzoek kan gesteld worden dat veel TGD personen stemgerelateerde genderincongruentie ervaren en dat de meerderheid (90%) (voornamelijk trans vrouwen en trans mannen) een stem wenst die past bij hun genderidentiteit. Hiernaast is het belangrijk om op te merken dat elke TGD persoon individuele noden en wensen heeft op vlak van stem en communicatie. Dit is een belangrijk aanknopingspunt waar rekening mee gehouden dient te worden in de gezondheidszorg, meer specifiek in logopedische stem- en communicatietrainingen. Bijkomend is het aangewezen de doelstellingen voor stem- en communicatietraining samen op te stellen in overleg met de cliënt. Daarnaast bleek uit het huidig onderzoek dat reacties van andere personen een grote invloed kunnen hebben op de levenskwaliteit van TGD personen. Discriminatie en verkeerd worden aangesproken, vooral aan de telefoon, worden frequent ervaren door TGD personen. Bijgevolg is het zeer nuttig om dit aspect mee in rekening te brengen tijdens de logopedische training. De cliënt kan tips aangeboden krijgen om leren om te gaan met (negatieve) reacties van anderen en hier gepast op te reageren. Wat ook nog geconcludeerd kan worden uit de resultaten is dat logopedische stem- en communicatietraining waardevol kan zijn voor alle TGD personen, maar minder noodzakelijk blijkt te zijn voor trans mannen. Dit aangezien ze vaak voldoende resultaat ervaren na inname van testosteron. Stemchirurgie wordt volgens de cijfers minder snel uitgevoerd en gewenst bij TGD personen. In tegenstelling tot stem- en communicatietraining. Negentig procent van de deelnemers wenste logopedische stem- en communicatietraining. Echter ondervond 10% (voornamelijk non-binaire personen en trans mannen) drempels bij deze logopedische sessies. Zo ervaarden TGD personen onvoldoende kennis en ongepast taalgebruik van de logopedist. Daarnaast ervaarden ze discriminatie en mogelijks een financiële barrière. Al deze bevindingen moeten meegenomen worden naar de logopedische praktijk met als doel deze drempels te beperken en zo logopedie meer toegankelijk te maken voor TGD personen die hier nood aan hebben.

Promotor Evelien D'haeseleer
Opleiding Logopedische en Audiologische Wetenschappen
Domein Logopedie
Kernwoorden Trans- en genderdiverse personen logopedie toegang stem- en communicatiegerelateerde noden