Opvolging van oromyofunctionele stoornissen bij volwassenen
Ockier Noor, 2023
De mond omvat een complex systeem van spieren, die altijd in beweging zijn, zelfs wanneer je gewoon zit of slaapt. In normale omstandigheden is er een evenwicht van krachten op de tanden. Maar wanneer de mondspieren niet goed samenwerken, kunnen er problemen ontstaan, zoals tandproblemen, veranderingen in de gezichtsgroei, spraakproblemen en zelfs ademhalings- en slaapproblemen. Dit noemen we oromyofunctionele stoornissen (OMS) of afwijkende mondgewoonten. Enkele voorbeelden van afwijkende mondgewoonten zijn ademen door de mond in plaats van door de neus, duimzuigen, de tong tegen de tanden duwen bij het slikken,… Als gevolg van problemen aan de tanden, gaan mensen vaak naar een orthodontist. Echter, zo neem je de mogelijke oorzaak, de afwijkende mondgedragingen niet weg. Hierdoor is er een grote kans op herval na enkele jaren. De logopedist is dan verantwoordelijk om de oude mondgewoonten af te leren en nieuwe aan te leren. Dit wordt enerzijds gedaan aan de hand van kracht- en/of bewegingsoefeningen van de lippen, tong, wangen en/of kaken. De patiënt dient daarbij bijvoorbeeld de lippen te tuiten, de tong in een puntje uit te steken,… Anderzijds kan het gebruik van hulpmiddelen zoals een elastiekje, een spatel of een spiegel voorkomen bij het aanleren van de correcte tongpositie bij het slikken. Daarnaast kan ook gebruik gemaakt worden van een mondtrainer. Het is een soort mondapparaat dat wordt gebruikt om de spieren in de mond te trainen en te versterken waardoor ongewenste mondgewoonten gecorrigeerd worden. Ongeacht welke methode wordt gebruikt, het aanleren van nieuwe mondgewoonten vereist geduld en inspanning. Het is begrijpelijk dat dit een uitdaging kan zijn voor mensen die al jarenlang bepaalde mondgedragingen hebben gehad. Tot op heden is er nog weinig onderzoek gevoerd naar hoe effectief deze therapie eigenlijk is op lange termijn. Het is daarom onduidelijk welke elementen kunnen bijdragen tot een behoud van therapieresultaten jaren na het volgen van deze behandeling. In dit onderzoek wordt nagegaan wat het effect is van de therapie bij afwijkende mondgewoonten op lange termijn. Er wordt op zoek gegaan welke verschillen er zijn tussen volwassenen (18-44 jaar) die als kind of adolescent therapie voor afwijkende mondgewoonten hebben gevolgd en volwassenen (18-44 jaar) die dat niet hebben gevolgd. Aan de hand van vragenlijsten, metingen van de kracht van de tong en de lippen en een evaluatie van de mondgewoonten kan gekeken worden of de behandeling echt werkt op lange termijn om mondgewoonten efficiënt te veranderen. Het doel is om de effectiviteit van de therapie op afwijkende mondgewoonten te rapporteren om zo de behandelopties van deze stoornissen te verbeteren. Bovendien wordt er op zoek gegaan naar voorspellende factoren die het succes of falen op de behandeling kunnen verklaren. Algemeen tonen de bevindingen van dit onderzoek geen beduidende verschillen tussen volwassenen die als kind wel of geen therapie volgden voor afwijkende mondgedragingen. Personen die therapie hebben gevolgd, vertonen vergelijkbare krachten en uithoudingsvermogen van de mondspieren (met name de lippen en de tong) en vergelijkbare afwijkende mondgedragingen als personen die geen therapie volgden. Daarnaast rapporteren beide groepen een vergelijkbare kwaliteit van leven op vlak van mondgezondheid. Er is één belangrijk verschil: volwassenen die als kind therapie volgden voor afwijkend mondgedrag, scoren beduidend hoger op ademhalings-, slik- en kauwfuncties dan volwassenen die hier nooit voor behandeld werden. Uit deze bevindingen kunnen we concluderen dat de therapie voor OMS algemeen positieve resultaten lijkt te tonen op lange termijn. Wat beïnvloedende factoren van het slagen of falen van de therapie zijn, is voorlopig nog onbekend. In het huidige onderzoek zijn er geen beduidende factoren gevonden die het succes van de therapie zouden kunnen voorspellen. We weten dus nog niet zeker waarom deze therapie wel of niet werkt voor bepaalde mensen. Hoewel hier nog onzekerheid over bestaat, benadrukken de bevindingen algemeen wel de waarde van de therapie voor afwijkende mondgewoonten als een belangrijke optie voor het aanpakken van mondproblemen op lange termijn.
Promotor | Kristiane Van Lierde |
Opleiding | Logopedische en Audiologische Wetenschappen |
Domein | Logopedie |
Kernwoorden | volwassenen oromyofunctionele stoornis oromyofunctionele therapie opvolging lange termijn |