Hernormering van de Behavior Assessment Battery voor kinderen en adolescenten die stotteren.

Dewilde Anne, 2023
Stotteren is een stoornis in de vloeiendheid van het spreken die gekenmerkt wordt door herhalingen (vb. p-p-p-p-an), verlengingen (vb. sssssoep) en blokkeringen (vb. b___al). Naast die waarneembare onvloeiendheden, ervaren personen die stotteren ook aspecten die onzichtbaar blijven voor de buitenwereld. Zo kunnen ze bijvoorbeeld verschillende emoties ervaren vóór, tijdens of na het spreken. Die emoties kunnen zowel positief (vb. acceptatie, hoop…) als negatief (vb. verlegenheid, bezorgdheid, schaamte, angst…) zijn en kunnen verschillen per spreeksituatie. De Behavior Assessment Battery (BAB; Brutten & Vanryckeghem, 2003) is een onderzoeksinstrument dat werd ontwikkeld om de affectieve, gedragsmatige en cognitieve aspecten binnen de persoon die stottert in kaart te brengen. Stottertherapeuten in Vlaanderen en Nederland gebruiken onder andere de ‘Speech Situation Checklist – Emotionele Reactie’ (SSC-ER), een subtest van de BAB, om de spraakgerelateerde emotionele ervaringen van personen die stotteren in kaart te brengen. Hoe hoger de score op die vragenlijst, hoe meer spreekangst de cliënt ervaart in verschillende spreeksituaties. De vragenlijsten van de Nederlandstalige BAB zijn de voorbije jaren vernieuwd. Daardoor ontstond de nood tot het verkrijgen van nieuwe normen voor kinderen en adolescenten die al dan niet stotteren. In het kader van deze masterproef werd de vernieuwde BAB (Vanryckeghem & Brutten, 2022) afgenomen bij 71 kinderen die stotteren en 280 kinderen die niet stotteren tussen zes en zestien jaar uit Vlaanderen en Nederland. Het doel van dit onderzoek was (1) nagaan in welke mate de spraakgerelateerde emotionele ervaringen verschillen tussen kinderen die wel en niet stotteren, (2) onderzoeken in welke mate leeftijd en geslacht een invloed hebben op de spreekangst en (3) nagaan of de vernieuwde SSC-ER een betrouwbaar en valide onderzoeksinstrument is. Dit onderzoek toonde, in overeenstemming met voorgaande onderzoeken, aan dat kinderen die stotteren, als groep, significant meer spreekangst rapporteren dan kinderen die niet stotteren. Daarnaast blijkt dat de negatieve emotionele ervaringen van kinderen die stotteren toenemen met de leeftijd; adolescenten die stotteren (13;0 – 16;11 jaar) ondervinden beduidend meer spreekangst dan lagereschoolkinderen die stotteren (6;0 – 12;11 jaar). Binnen de groep van kinderen die niet stotteren, blijken meisjes meer spraakgerelateerde emotionele ervaringen te hebben in vergelijking met jongens. Ten slotte bevestigde dit onderzoek dat ook de vernieuwde versie van de SSC-ER betrouwbaar en valide is.

Promotor Kurt Eggers
Opleiding Logopedische en Audiologische Wetenschappen
Domein Logopedie
Kernwoorden Stotteren Behavior Assessment Battery