Kortetermijneffecten van straw phonation op de stemkwaliteit van 65+'ers

Dewanckele Casey, 2023
Straw phonation (SP) is een veelgebruikte revalidatieoefening in de logopedische therapie. De oefening bestaat uit het stemgeven door een rietje. Het rietje verlengt en vernauwt als het ware de mondholte, waardoor niet alle opgewekte energie die nodig is voor spraak, kan ontsnappen. Een deel van deze energie wordt teruggestuurd naar de stemplooien, wat resulteert in een hogere druk in de mondholte. Dit zorgt ervoor dat de stemplooien makkelijker kunnen sluiten en elkaar zachter raken, waardoor makkelijker op hoge tonen geoefend kan worden met minder risico op schade aan de stemplooien. Ondanks de frequente toepassing in de praktijk en uitgebreide wetenschappelijke achtergrond, ontbreekt momenteel onderzoek naar de effectiviteit van SP bij 65+’ers. Veroudering heeft een impact op het gehele lichaam, inclusief de stem. Niet alleen verandert de anatomie en werking van het strottenhoofd, maar ook de stemkwaliteit wordt erdoor beïnvloed. De volledigheid van de stemplooisluiting kan afnemen, wat SP tot een geschikte trainingsmethode maakt. Het doel van deze studie was om de kortetermijneffecten van SP op de stemkwaliteit van gezonde 65+’ers te onderzoeken. Twee varianten werden onderling vergeleken: SP met het uiteinde van het rietje in lucht en SP waarbij het uiteinde van het rietje werd ondergedompeld in 5 cm water. Het water biedt extra weerstand en zou een massageachtig effect op de stem genereren. Daarnaast werden deze varianten vergeleken met een controlegroep die geen training onderging. De participanten werden willekeurig verdeeld over de drie groepen. Na een maand tweemaal per week 20 minuten SP werden de kortetermijneffecten beoordeeld. Voor en na de training ondergingen alle deelnemers een klassiek logopedisch stemonderzoek om zo de mogelijke evolutie te kunnen bepalen. Dit onderzoek omvatte zowel objectieve metingen, zoals het meten van de maximale duur van een aangehouden /a:/ klank en akoestische kenmerken van de stem, als subjectieve metingen, zoals zelfbeoordelingen via vragenlijsten en een beoordeling van de stem door een ervaren logopediste. De training met SP in 5 cm waterdiepte vertoonde de meest veelbelovende effecten. Na de training werd minder ongemak in het strottenhoofd waargenomen en bleek een verbetering van de stemkwaliteit. De effecten na SP in lucht waren eerder beperkt. De extra weerstand verkregen door voldoende waterdiepte (5 cm) blijkt een relevante parameter te zijn bij ouderen. Verder onderzoek blijft noodzakelijk om de ideale oefenduur, waterdiepte en diameter bij uitvoering van SP in deze populatie op elkaar af te stellen.

Promotor Iris Meerschman
Opleiding Logopedische en Audiologische Wetenschappen
Domein Logopedie
Kernwoorden Straw phonation ouderen