Recurrent or persistent hyperparathyroidism - a diagnostic exploration
Anseeuw Marthe, 2023
Ongeveer 1 % van de bevolking heeft primaire hyperparathyreoïdie, een endocrinologische aandoening waarbij één of meerdere van de vier bijschildklieren in het lichaam te veel bijschildklierhormoon (parathormoon) produceren. Meestal wordt deze aandoening veroorzaakt door een goedaardige tumor (adenoom), maar het kan ook ontstaan door meerdere vergrote bijschildklieren of, in zeldzame gevallen, door een kwaadaardig gezwel. Wanneer er te veel parathormoon wordt geproduceerd, leidt dit tot een verhoogde hoeveelheid calcium in het bloed. Vooral het skelet en de nieren zijn hier gevoelig aan waardoor deze aandoening, wanneer deze niet wordt behandeld, aanleiding kan geven tot botpijnen, osteoporose en nierstenen. Tot op vandaag is genezing van primaire hyperparathyreoïdie enkel mogelijk wanneer de zieke klier chirurgisch wordt verwijderd. Bij succesvolle heelkunde zal het parathormoon gaan dalen en zullen de calciumspiegels opnieuw normaliseren. Echter, bij een klein percentage van de patiënten (2-9%) treedt na een aanvankelijke normalisatie van de calciumspiegels opnieuw hypercalciëmie op (recurrente hyperparathyreoïdie) of blijft de calciumspiegel na de operatie gewoon verhoogd (persisterende hyperparathyreoïdie). Tot op heden zijn er nog steeds onvoldoende risicofactoren voor recurrente of persisterende hyperparathyreoïdie gekend ondanks dat het falen van de operatie onmiskenbaar gepaard gaat met grotere uitdagingen voor de verdere behandeling, hogere zorgkosten en een aanzienlijke ziektelast en psychosociale impact op de patiënt. Deze retrospectieve case-control studie, uitgevoerd in het UZ Gent, had daarom als doel om patiënt-, ziekte- en behandelkenmerken te identificeren die geassocieerd zijn met persisterende of recurrente ziekte, om op deze manier preoperatieve risicobeoordeling en chirurgische uitkomsten te verbeteren. Onze studie ontdekte dat pre-operatieve diagnostische fouten voorkwamen in 20% van de gevallen met persisterende of recurrente hyperparathyreoïdie. In tegenstelling tot de huidige literatuur, plaatste dit het licht op de rol van de endocrinoloog in het verhaal, daar waar in de meeste studies beeldvorming of chirurgie steeds werd gezien als de belangrijkste schakel in het voorkomen van persisterende of recurrente ziekte. Samen met de andere inzichten verkregen vanuit de resultaten, bevestigde onze studie het belang van een goed preoperatief beleid bestaande uit een combinatie van medische voorgeschiedenis, klinisch onderzoek, biochemische bloedanalyses en beeldvorming. We veronderstellen dat wanneer al deze elementen overeenkomen, de diagnose met grote waarschijnlijkheid correct zal zijn en de chirurgische ingreep bijgevolg effectief. Deze studie benadrukt de noodzaak van een holistische benadering die deskundige endocrinologische evaluatie integreert met geavanceerde beeldvormingstechnieken en chirurgische expertise om finaal de resultaten van bijschildklierchirurgie voor primaire hyperparathyreoïdie te kunnen verbeteren. Ondanks dat het in deze thesis gaat over een aandoening met een relatief lage prevalentie, mag het maatschappelijke belang van deze studie niet worden onderschat. Door beter inzicht te krijgen in de risicofactoren die mogelijk bijdragen tot het bemoeilijken of falen van de operatie, kunnen we de a priori (voor de heelkunde) risico-inschatting voor elke patiënt verbeteren en het risico op persisteren van de ziekte doen afnemen. De invloed hiervan is groot als men beseft dat persisterende of recurrente hyperparathyreoïdie onmiskenbaar gepaard gaat met grotere uitdagingen voor verdere behandeling, hogere zorgkosten en een aanzienlijke ziektelast en psychosociale impact op de patiënt. Bovendien benadrukt onze studie de cruciale rol van de endocrinologen in dit gegeven, daar waar de huidige literatuur zich lijkt te beperken tot beeldvorming en chirurgische expertise. Een open blik en een holistische aanpak is cruciaal willen we naast theoretische aanbevelingen ook in de praktijk zaken gaan veranderen. Als laatste kunnen de inzichten uit dit werk potentieel aanzet geven tot verder onderzoek, bijvoorbeeld met betrekking tot de verschillen in diagnostisch beleid en biochemische parameters voor en na de operatie bij patiënten met persisterende of recurrente hyperparathyreoïdie.
Promotor | Bruno Lapauw |
Opleiding | Geneeskunde |
Kernwoorden | Hyperparathyreoïdie endocrinologie |