Alterations in functional connectivity after anterior cruciate ligament reconstruction: a case-control study

Eloot Elise, Fransen Sien, 2022
Het brein in beweging: hersenveranderingen na een voorste kruisbandletsel Een scheur van de voorste kruisband wordt ook wel een hartaanval van de knie genoemd, maar zou volgens ons beter vergeleken worden met een herseninfarct. Deze studie toont namelijk aan dat de hersenen ook veranderingen ondergaan na een voorste kruisbandblessure. Zo is er meer hersenactiviteit nodig na een kruisbandblessure om te compenseren voor het letsel. Een kruisband bevat namelijk zenuwuiteinden (sensoren) die informatie geven aan de hersenen over de positie en bewegingen van de knie. Dit wordt proprioceptie genoemd. Door schade aan deze sensoren ontvangen de hersenen minder signaal waardoor bepaalde hersengebieden meer worden ingeschakeld. Hierdoor werden er bijvoorbeeld hogere activiteitenniveaus teruggevonden in hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor oriëntatie in de ruimte, aandacht en planning. Wat is een voorste kruisbandscheur? De voorste kruisband is een ligament dat de knie stabiliseert in voor-achterwaartse richting. De meeste scheuren komen voor in voetbal, skiën en turnen en andere sporten waarbij er veel gedraaid, gesprongen en gelopen wordt. Vrouwelijk geslacht, competitiesport en leeftijd boven 18 jaar zijn voorspellende factoren voor een voorste kruisbandblessure. Een veel voorkomend symptoom is een instabiel gevoel in de knie. Dit kan op lange termijn zorgen voor vervroegde slijtage van het kniegewricht. Revalidatie en herstel De revalidatie duurt gemiddeld 9 à 12 maanden en bestaat uit het verbeteren van de beweeglijkheid van de knie, opbouwen van spierkracht, oefenen van de stabiliteit en uiteindelijk uit sport specifieke bewegingen. Maar zelfs na een succesvolle operatie en revalidatie keert meer dan 50% van de atleten niet terug naar hun oorspronkelijk sportniveau en is het risico nog steeds 6 tot 31% om opnieuw uw voorste kruisband te scheuren. Dit kan zowel aan je geopereerde als aan je andere knie, het risico is ongeveer even groot! Hieruit kunnen we besluiten dat niet enkel de knie en omliggende spieren moeten meegenomen worden in de revalidatie, maar ook het signaal van en naar de hersenen moet getraind worden. Het is geweten dat de aandacht kan getraind worden tijdens dubbeltaken waarbij twee oefeningen gelijktijdig uitgevoerd worden. De invloed van verschillende revalidatievormen op de hersenen moet verder onderzocht worden. Hoe werd dit onderzocht? De veranderingen in hersenactiviteit werden in deze studie gemeten d.m.v. elektro-encefalografie, dit is een hersenonderzoek waarbij elektroden op het hoofd elektrische golven van het brein meten. Deze elektrische activiteit wordt onderverdeeld in verschillende banden op basis van de aantal elektrische golven per seconde. Om de veranderingen te kunnen detecteren, werden zes personen met een voorste kruisbandletsel vergeleken en gekoppeld aan zes gezonde personen. Tijdens het onderzoek werd gevraagd om 10x op het linkerbeen en 10x op het rechterbeen te staan. Daarnaast werd door de testpersoon ook 10x het been gestrekt in zit, zowel links als rechts. Conclusie Deze studie bevestigt dat de hersenen veranderingen ondergaan na een voorste kruisbandreconstructie. Door deze te detecteren, kan men nagaan of iemand 100% gerevalideerd is. Hierdoor kan geïndividualiseerde therapie aangeboden worden met als doel het aantal herscheuren te verminderen en meer mensen terug veilig te laten sporten. Verder onderzoek is nodig om de onderliggende mechanismen van deze veranderingen en de invloed van verschillende soorten revalidatie op de hersenveranderingen te begrijpen.

Promotor Erik Witvrouw
Opleiding Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie
Domein Revalidatie en kinesitherapie bij musculoskeletale aandoeningen