De relatie tussen werkgeheugen en zelf-kritisch denken bij patiënten met OCS

Van Autreve Emma, Petrella Alessia, 2023
Obsessief-compulsieve stoornis (OCS) onder de loep: symptoomverlichting, betere gemoedstoestand, verbeterd werkgeheugen én verminderd repetitief negatief denken na intensieve therapie! Tijdens een opname van gemiddeld 12 weken in het UZ Gent voor OCS, waarbij de patiënt centraal staat, wordt een gecombineerde aanpak van gedrags- en medicamenteuze therapie toegepast om OCS aan te pakken. De resultaten zijn veelbelovend, met duidelijke verbetering op vele vlakken. Maar wat is OCS nu precies? Obsessief-compulsieve stoornis is een psychiatrische aandoening die een aanzienlijk aantal mensen treft; naar schatting lijdt ongeveer 2% van de bevolking hieronder. OCS wordt gekenmerkt door het hebben van obsessieve gedachten en dwangmatige handelingen. Patiënten ervaren herhaaldelijk ongewenste gedachten, bijvoorbeeld de vrees om iemand met een mes te verwonden. Dit leidt tot een dwangmatige handeling, zoals controleren of alle messen veilig zijn opgeborgen, in de hoop dat hun gedachten en angst hiermee verdwijnen. Patiënten zullen deze gedachten nochtans nooit in de praktijk brengen, maar de obsessieve gedachten hebben wel een grote impact op hun leven aangezien ze als zeer storend en opdringerig worden ervaren en een aanzienlijk lijden veroorzaken. Er wordt sterk vermoed dat er een relatie bestaat tussen het werkgeheugen, zelf-kritisch denken – een vorm van piekeren over het verleden – en de ernst van de ervaren OCS-symptomen. Helaas kon dat niet in dit onderzoek worden aangetoond, maar meer en uitgebreider onderzoek kan hier mogelijk nog verandering in brengen. Wat houdt het werkgeheugen en zelf-kritisch denken nu eigenlijk in? Het geheugen vormt een onderdeel van onze hersenen, waarmee we zowel gebeurtenissen van ver in het verleden kunnen oproepen, alsook ons kunnen herinneren wat we deze middag gegeten hebben. Het gedeelte dat zich bezighoudt met recente informatie, wordt het kortetermijngeheugen genoemd, en het werkgeheugen is een cruciaal onderdeel daarvan. Het werkgeheugen stelt ons in staat om complexere taken, zoals schaken, ruimtelijk inzicht en gerichte aandacht, uit te voeren. Mensen die lijden aan OCS vertonen vaak beperkingen in hun geheugenfunctie. Ze hebben moeite met het richten van hun aandacht en negatieve gedachten hebben de neiging langer in hun hoofd te blijven hangen. Dit alles kan bijdragen aan de angst en stress die mensen met OCS ervaren.

Promotor Marie-Anne Vanderhasselt
Opleiding Geneeskunde
Domein Psychiatrie
Kernwoorden Obsessief-Compulsieve Stoornis Werkgeheugen Zelf-kritisch denken Combinatietherapie