Axillary web syndrome (AWS) oftewel koordvorming na heelkunde en radiotherapie voor borstkanker

Depuydt Indira, 2023
Maatschappelijke outreach Momenteel krijgen 1 op 8 vrouwen ooit te maken met borstkanker. Vaak is dit goed te behandelen met een operatie, bestraling en/of chemotherapie. Bij een operatie wordt eerst en vooral de tumor zelf weggenomen, maar ook de lymfeklieren in de oksel worden onderzocht. Deze lymfeklieren zijn deel van het afweersysteem van het lichaam en een soort filter voor bacteriën, virussen en afvalstoffen. Ook kankercellen kunnen zich verspreiden via deze klieren. Er kan gekozen worden om alle klieren in de oksel te verwijderen (een okselklieruitruiming), maar meestal wordt eerst de schildwachtklier opgezocht. Dit is de eerste klier die de kankercellen tegenkomen bij het verspreiden. Als hier geen kankercellen in teruggevonden worden kan de patiënt gespaard blijven van een volledige okselklieruitruiming. Na het weghalen van lymfeklieren (door een okselklieruitruiming of schildwachtklierprocedure) kunnen er soms bijkomende verwikkelingen optreden. Een vaak voorkomende verwikkeling is koordvorming in de oksel. Hierbij verschijnen er één of meerdere voelbare en vaak zichtbare strengen, die tot op de borstkas en de binnenkant van de arm naar beneden kunnen reiken. Dit kan gepaard gaan met een strak gevoel, pijn en met beperkingen in de armmobiliteit. De strengen verdwijnen meestal vanzelf na enkele maanden, maar dit kan ook langer duren. In deze literatuurstudie is de wetenschappelijke informatie over deze koordvorming verzameld en geanalyseerd. Er wordt grondig gekeken naar de frequentie, de leeftijd en de invloed van het type van de ingreep. Daarnaast wordt er dieper ingegaan op de huidige kennis met betrekking tot de mechanismen en processen die deze aandoening veroorzaken. Momenteel bestaan er vooral veel aannames over de onderliggende mechanismen die aan de basis van deze aandoening liggen. Het merendeel van de onderzoeken concludeert dat de strengen hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt worden door schade aan het lymfestelsel, maar een invloed van de bloedvaten kan nog niet met zekerheid uitgesloten worden. Hoe ingrijpender de operatie, hoe meer deze strengen zich voordoen. Er bestaan ook nog geen duidelijke definities of richtlijnen omtrent deze koordvorming, waardoor het moeilijk is om een correct beeld te vormen van de frequentie. Daarom is er nood aan verder onderzoek met betrouwbare onderzoeksmethoden. Ondanks de beperkte informatie over deze koordvorming en het gebrek aan objectief bewijs, komt het frequent voor en heeft het een impact op het functioneren van de patiënten. Door het beter herkennen van de klachten en een goede diagnostiek kunnen artsen en gezondheidswerkers deze aandoening sneller en efficiënter behandelen. Dit verbetert de levenskwaliteit van de patiënt en heeft een positieve impact hebben op hun dagelijks functioneren. Ook het bespreekbaar maken van deze problematiek is van belang, zodat de patiënten zich meer gehoord voelen en er minder angst heerst rond dit fenomeen.

Promotor Chris Monten
Opleiding Geneeskunde
Domein Oncologie
Kernwoorden Axillary web syndrome Axillaire lymfadenectomie Borstkanker Koordvorming