Maatschappelijke outreach Samenvatting “COVID-19” en “corona” zijn sinds begin 2020 alom bekende en gevreesde begrippen. Het coronavirus, dat vooral de luchtwegen aantast, kan een ernstige en levensbedreigende COVID-19 infectie veroorzaken met klachten zoals hoest, kortademigheid, spierpijn en koorts. Naast de luchtwegen kunnen echter ook andere organen aangetast worden. Zo wordt in een klein percentage van de coronapatiënten het hart getroffen, met een mogelijke hartspierontsteking (myocarditis) tot gevolg. Omdat het coronavirus heel snel verspreidde en een groot aantal overlijdens veroorzaakte, werden op korte tijd verschillende vaccins ontwikkeld om de bevolking te beschermen. Een vaccin bootst een virus na en zorgt ervoor dat ons immuunsysteem gealarmeerd wordt en ontwaakt. Zo’n coronavaccin kan dus, net zoals het virus zelf, ook de hartspier aantasten. Om te beslissen of men zich al dan niet wil laten vaccineren, moet er natuurlijk voldoende informatie beschikbaar zijn over de voor- en de nadelen van zo’n vaccin. Tijdens het hoogtepunt van de pandemie was er weinig gekend over het coronavirus en de vaccins. De bevolking werd massaal ingeënt om de spreiding van het virus te kunnen stoppen. Toch blijven veel mensen drie jaar later nog steeds met vragen en twijfels achter. Welke impact heeft COVID-19 precies op ons lichaam? Wat met de vaccins die ontzettend snel werden ontwikkeld en goedgekeurd? In deze literatuurstudie wordt dieper ingegaan op een hartspierontsteking ten gevolge van het coronavirus of het coronavaccin. Hoe vaak deze ernstige hartaandoening voorkomt en wie het grootste risico loopt, worden hierin verder toegelicht. Het risico op een hartspierontsteking is verhoogd zowel na het doormaken van een COVID-19 infectie als na een inenting met een coronavaccin. Toch blijkt uit analyse van verschillende publicaties dat je met een coronavaccin veel minder gevaar loopt dan wanneer je met het virus zou besmet worden. Hoewel een coronavaccin het risico op een hartspierontsteking licht doet toenemen, is het oplopen van een COVID-19 infectie nog veel gevaarlijker. Het vaccin beschermt ons eigenlijk tegen de hartschade die anders door het virus zou aangericht worden. Een hartspierontsteking ten gevolge van een COVID-19 infectie lijkt vooral voor te komen bij oudere personen, maar dit moet nog verder onderzocht worden. Na inenting met een coronavaccin komt er wel een duidelijke risicogroep naar voor, hier lopen vooral jonge mannen gevaar voor ontwikkeling van een hartspierontsteking. Maatschappelijke impact Eind 2019 werd COVID-19 voor het eerst gedetecteerd in China maar al snel verspreidde het coronavirus zich over de hele wereld. De besmettelijke ziekte trof wereldwijd verschillende landen waardoor men kon spreken van een pandemie. Op korte tijd overleden enorm veel mensen aan de gevolgen van deze ernstige aandoening. Vele onderzoekers probeerden de manier van verspreiding en het werkingsmechanisme van het virus in kaart te brengen zodat maatregelen konden ingezet worden om het aantal besmettingen te verminderen. Ook het identificeren van de voornaamste risicogroepen was belangrijk om de nodige zorgen en beschikbare middelen efficiënt in te zetten. De gevolgen voor de individuele persoon waren groot maar ook de impact op het maatschappelijk welzijn, op de economie en op politiek vlak was enorm. Op amper een jaar tijd werden verschillende vaccins ontwikkeld om het virus de kop in te drukken. Een vaccinatie zou een belangrijke bescherming bieden tegen het oplopen en het doormaken van een ernstige COVID-19 infectie. De veelbelovende positieve effecten van de vaccins waren al snel duidelijk en werden publiekelijk gepromoot, maar over de mogelijke risico’s was initieel weinig geweten. Zijn er nadelen verbonden aan de vaccins? Waren deze toen nog onvoldoende gekend? Of werden ze verzwegen? Plaatste men maatschappelijke belangen boven de mogelijkheid om een individuele weloverwogen beslissing te nemen? Welke impact kan het vaccin hebben op het lichaam en welke gevolgen heeft dit dan op langere termijn? Ook over de COVID-19 infectie zelf weet men nog niet alles. Hoe reageert het lichaam op dit virus en welke mogelijke complicaties kan men verwachten? In dit literatuuronderzoek wordt specifiek ingegaan op één aspect van deze problematiek, namelijk op het risico op en de ernst van een hartspierontsteking als complicatie van een COVID-19 infectie of een vaccinatie.