In de loop van het leven komt een meerderheid van de mensen, al dan niet zelf, in aanraking met (iemand met) een beroerte. Dat is niet verwonderlijk aangezien het een van de meest voorkomende hersenaandoeningen wereldwijd is. Het gaat hierbij om een verstoring van de doorbloeding van de hersenen. Een beroerte heeft allerlei mogelijke (negatieve) gevolgen. Zo kan de beroerte een verworven taalstoornis met zich meebrengen (afasie). Ook andere hersenfuncties, zoals het geheugen, kunnen verstoord zijn. In de wetenschappelijke literatuur hebben onderzoekers steeds meer aandacht voor de geheugenmoeilijkheden die personen met afasie (PMA) ondervinden na de beroerte. De rol van het kortetermijngeheugen (KTG) wordt hierbij steeds belangrijker. In het KTG ligt namelijk de voorstelling van de verschillende onderdelen van onze taal opgeslagen. Personen die na een beroerte een taalstoornis ontwikkelen, hebben moeite met het oproepen van deze taalvoorstellingen uit het KTG. Om het voorkomen van KTG-moeilijkheden bij PMA te onderzoeken, is er nood aan een betrouwbaar testinstrument. De geheugentesten die op heden gebruikt worden, zijn niet specifiek ontworpen voor PMA en houden dus onvoldoende rekening met hun (soms beperkte) mogelijkheden. Om tegemoet te komen aan deze nood ontwierpen onderzoekers de TALSA (the Temple Assessment of Language and (Verbal) Short-term Memory in Aphasia; Martin et al., 2018). Dit is een Engelstalige test die specifiek ontworpen is om de werking van het KTG te beoordelen bij PMA. Een Nederlandstalige test die hiertoe in staat is, is op heden nog niet in omloop. Daarom werd (het derde onderdeel van) de TALSA vertaald en aangepast naar het Nederlands in een eerder onderzoek, uitgevoerd op de dienst Neurologie van het UZ Gent (De Vilder, 2021). Het derde deel van de TALSA bestaat uit spantaken, dit zijn taken waarbij een reeks woorden of cijfers mondeling wordt aangeboden. De testpersoon moet deze onthouden en vervolgens herhalen. De huidige studie heeft enerzijds tot doel om na te gaan of afname van het Nederlandstalig KTG-beoordelingsinstrument haalbaar is bij PMA. Anderzijds wil men het verband tussen taal en KTG aantonen aan de hand van verschillende subtests. Voor deze studie worden PMA onderzocht binnen een periode van maximaal drie maanden na de beroerte. Ook worden gezonde personen (die overeenkomen met de PMA voor leeftijd (+/- 2 jaar) en opleidingsniveau) getest. Om de testafname zo gecontroleerd mogelijk te laten verlopen, is er gekozen voor een testbatterij op de computer (geprogrammeerd met het computerprogramma PsychoPy3). Er namen negen PMA en negen gezonde personen deel aan deze studie. Daaruit bleek dat de testafname bij PMA steeds moest gespreid worden over meerdere momenten. Ook gezonde personen vertelden dat de test veel concentratie vroeg en dat het moeilijk vol te houden was voor een langere tijd. Met betrekking tot de ernst van de taalstoornis, stelde men vast dat de test erin slaagt om geheugenmoeilijkheden bij personen met een lichte taalstoornis op te sporen. De testafname bij personen met een ernstige taalstoornis verliep moeilijker. Bij onderzoek naar het verband tussen taal en geheugen werd vastgesteld dat de PMA op alle onderdelen lager scoorden dan de gezonde personen zonder taalstoornis. De taalstoornis bij PMA kan zich op verschillende domeinen van taal uiten. De derde subtest (rijmen en categorieën) bleek binnen deze beperkte testgroep het best in staat om vast te stellen op welke manier de taal bij PMA het meest vestoord is (op niveau van klanken of op niveau van betekenis). De scores van de PMA werden ook beïnvloed door de wijze van antwoorden (herhalen of aanwijzen) en de soort aangeboden prikkel (woorden of cijfers). Ter conclusie kunnen we stellen dat, zoals in de recente literatuur beschreven wordt, PMA minder goed scoren op geheugentaken dan gezonde personen. Het Nederlandstalig KTG-beoordelingsinstrument is in staat dit op te sporen, maar is nog onvoldoende praktisch inzetbaar in ziekenhuizen. Er is bovendien verder onderzoek nodig waarbij een grotere groep PMA getest wordt om statistische analyses uit te kunnen voeren en normatieve gegevens te verzamelen.