24-uursgedragingen (fysieke activiteit, sedentair gedrag en slaap) bij volwassenen met overgewicht en obesitas: een inzicht in de intra- en interpersoonlijke correlaten
de Trazegnies Laura, Regheere Julie, 2022
In België heeft 60 procent van de volwassenen overgewicht of obesitas. Uit literatuur blijkt dat overgewicht en obesitas nefast zijn voor de gezondheid. De behandeling bestaat uit medicatie, chirurgie of veranderingen in levensstijl. Om veranderingen in levensstijl te bereiken is het belangrijk om het 24-uursgedrag (= mate van sedentair gedrag, lichte fysieke activiteit, matige tot zware fysieke activiteit en slaap binnen één dag) van volwassenen met en zonder overgewicht en obesitas na te gaan. Studies tonen aan dat een toename in sedentair gedrag, een afname in fysieke activiteit en een niet optimale slaapduur aan de basis liggen van overgewicht en obesitas. Naar aanleiding daarvan werd aan de Universiteit Gent een onderzoek uitgevoerd om het verschil in 24-uursgedrag tussen volwassenen met overgewicht of obesitas en volwassenen met een normaal gewicht na te gaan. Daarnaast werd onderzocht welke intra- en interpersoonlijke correlaten dit 24-uursgedrag verklaren. Intrapersoonlijke correlaten hebben betrekking op factoren eigen aan de persoon (zoals attitude, eigen-effectiviteit, voordelen en barrières). Interpersoonlijke correlaten wijzen op sociale invloeden uit de omgeving (zoals sociale steun, subjectieve norm en modelling). Er namen 104 volwassenen met overgewicht of obesitas en 93 volwassenen met een normaal gewicht deel. Er werden verschillende metingen gedaan zoals lengte, gewicht en buikomtrek. De deelnemers droegen zeven dagen een beweegmeter en hielden een dagboek bij. Verder vulden de deelnemers een vragenlijst in die peilde naar de intra- en interpersoonlijke correlaten van hun 24-uursgedrag. Volwassenen met overgewicht of obesitas deden minder aan lichte fysieke activiteit en hadden een langere slaapduur dan volwassen met een normaal gewicht. Bij volwassenen met overgewicht of obesitas bleken ‘voordelen’ voorspellend te zijn voor fysieke activiteit, ‘subjectieve norm’ en ‘modelling’ voor matige tot zware fysieke activiteit en ‘modelling’ voor slaap. Bij volwassenen met een normaal gewicht bleken enkel ‘voordelen’ en ‘eigen-effectiviteit’ voorspellend te zijn voor respectievelijk lichte fysieke activiteit en matige tot zware fysieke activiteit. Geen enkele intra- of interpersoonlijke correlaat bleek verklarend te zijn voor de mate van sedentair gedrag bij beide groepen. Er is nood aan longitudinaal onderzoek naar het 24-uursgedrag bij volwassenen met overgewicht en obesitas om richtlijnen en interventies te kunnen ontwikkelen voor deze doelgroep. Deze interventies moeten rekening houden met het feit dat de correlaten voor eenzelfde gedrag verschillend kunnen zijn tussen volwassenen met overgewicht en obesitas en volwassenen met een normaal gewicht.
Promotor | Marieke De Craemer |
Opleiding | Gezondheidsbevordering |
Kernwoorden | Overgewicht obesitas 24-uursgedragingen levensstijl |